Sunday, March 27, 2011

KOMEMORASAUN LORON MUNDIAL BA TBC. “SUB-DISTRITU BAZARTETE MARKA ISTORIA FOUN”


Bazartete saude-semanal, Komemorasaun loron mundial ba TBC thubercoluse 24 Marsu 2011ne’ebé selebra iha Sub-Distritu Bazartete hetan partisipasaun Masimu husi knar nain Saude sira, Administrador Distritu, Administrador Sub-Distritu, Direktores servisu personalizados Distritais no Nasionais, Xefe Sukus, Komandante PNTL, Xefe departamentu Ministerio da saude, Responsivel programa TBC 13 distritus no komunidade nebe atusias teb-tebes simu ministru da saude ho nia komitiva ho kantiku tradisional, Tebe, Dahur no sel-seluktan.

Loron 24 Marsu hanesan loron istoriku ba ministerio da saude liu-liu ba TBC nian ka loron mundial ba TBC. Ministerio da saude ho ninia entidades tomak deside celebrasaun loron ida ne’e iha sub-distritu Bazartete hodi komemora loron internasional ba moras TBC iha mundu tomak. Nune’e husi observasaun geral nota katak sub-Distritu bazartete iha koperasaun di’ak tebes hodi kopera ho parseirus sira hodi hatudu rejultadu ida ke pozitivu, Tanba ne’e IV Governu konstitusional liu husi ministerio da saude deside sub-distritu bazartete hanesan alvu ba komemorasaun loron mundial ba TBC ho tema “ ESFORSU KOMBATE MORAS TBC LAO DADAUN HALO TRANSFORMA HODI LUTA BA DALAN ELIMINASAUN”.

Direktor distrital de saude liquisa iha ninia diskursu afirma; Komemorasaun loron mundial ba TBC ne’ebé hala’o iha sub-distritu bazartete hanesan orgulhu boot ida ba komunidade iha parte ne’e tanba ministerio da saude bele hili fatin ida ne’e hanesan alvu ba komemorasaun. Nunee hatoo mos katak mesmu ho kondisaun oi-oin nebe la duun favorese maibe ministru da saude fiar metin nafatin hodi hakat too komunidade sira nia leet hodi komemora loron istoriku ida nee.
Nia salienta aktividade progresu servisu TBC iha Distritu likisa mak; Distritu liquisa iha sub-distritu tolu, 23 sukus, Total habitantes bazeia ba sensus 2010 hamutuk 63.329 pesoas. No ninia area geografika 543 km2 fasilidades saude ne’ebé mak abrange iha Distritu liquisa kompostu husi centru saude 3, laboratoriu ne’ebé apoiu ba programa TBC hamutuk 4, Mak bazartete,Liquisa, Maubara no klibur domin tibar. 18 postu de saude, 6 postu SISCa no mobile klinik hamutuk 29. Alberge rua iha klibur domin ho 25 kamas, alberge Maubara ho 12 kamas. Nune’e atu imforma mos katak alberge Maubara agora la funsiona tanba komunidade iha parte neba la aseita hodi tau ema moras iha fatin ne’e.

Durante perodu 2010 SDS liquisa apoiu mos orsamentu ba alberge sira ne’e maibe alberge klibur domin sei lao ho sira nia orsamentu rasik. Akvidade detekta moras TBC iha Liquisa sei liu husi koko mear tasak no Mikroskopiu tratamentu istimador ne’ebé halao iha progressu tratamentu ba pasientes sira. Realidade hatudu katak wainhira knar nain hetan pasientes ho moras TBC diretamente transfere kedas ba CHC ka haruka liu ba Klinika Klibur Domin ka fatin sira ne’ebé besik iha sira nia sor-sorin.
Durante periodu 2010 total pasientes TBC ne’ebé rejista hamutuk kazu foun ho total 91 kazus, deteksaun liu husi 60 % husi target ne’ebé iha 110. Kazu rejistu ho tratamentu hamutuk 215 no kazu ne’ebe distrui ba adoltu 183 ka 89%, husi kazu labarik hamutuk 24 ka 11% kazu hirak mai husi Sub-Distritu Bazartete, Likisa no Maubara.

Tuir observasaun ne’ebe iha, iha sub-distritu bazartete mak hetan kazu barak liu tanba hetan suporta maka’as husi Klinika Klibur Domin.
Rezultadu evaluasaun ba tratamentu kazu PP positivu ne’ebe rejistu iha 2009 hamutuk kazu 82 hetan susesu ba tratamentu 62 kazu ka 88 % no dook iha kazu 67 ka 8%.
Iha ninia diskursu nia haktuir katak Iha Fulan Dezembru 2010 serbisu hamutuk ho IRR likisa hodi vizita uma kain ou door to door.
Nia informa liutan katak programa ida ne’e kapas tebes CHC likisa hanoin atu kontinua iha suku 23 maibe nesesita orsamentu ne’ebe mak boot no rekursu umanus liliu ba analista tanba iha distritu likisa iha deit ema nain tolu ne’e duni labele kobre ba atividade hotu-hotu hotu maibe sira kontinua garante komunidade nia saude tanba SISCa sempre halao iha ful-fulan hodi detekta moras nebe espalha iha komunidade nia leet. MS001

No comments: