Thursday, November 18, 2010

Enkontru Kordenasaun teknikal Advisor MdS nian Hamutuk ho Ministru Saude Dr. Nelson Martins, MD, MHM, PhD

Dili Saude-Semanal, Tempo naruk teb-tebes laiha enkontru ho Technical Advisor (TA) sira. Enkontru uluk hala’o iha tinan 2008, Hafoin ba dala ruak SE.  Ministru Saúde hala’o fila fali sorumutu ho advisor Ministériu Saúde nian.
Enkontru hala’o iha loron 9 fulan Novembro 2010 iha ICS Komoro, SE.  Ministru Saúde maka dirigi diretamente sorumutu ida ne’e.
Enkontru ida ne’e tuir lolos hala’o husi departamentu DPM fulan tolu dala ida maibe tamba problemas teknikus ruma, Ikus mai nunka lao.

Hakarak aproveita opurtunidade ida ne’e atu rona husi assessores sira          
Iha hanoin atu hamenus assessoses, Maibe problema,  Tamba Ministériu Saúde sei presiza assessores sira.
Iha actividades barak ne’ebé, Bele sai hanesan argumentu atu kaer nafatin assessores sira.
Ita bele hare hamutuk hanesan:
·         Oinsa HSSP-SP iha hela revisaun nia laran
·         Fundu foun ne’ebé sei mai husi komisaun Eropeia
Nune’e  fulan oin mai, Precisa ona hatama planu ba Brusselas
·         AUSAID atu fo tan nia supporta orsamentu
·         Grant Fundu Global nian (round 10 ba programa tolu: malaria, TB no HIV-SIDA, Fase 2 TB no Malaria)
Preciza duni technical assistens sira.
Iha parte seluk, Atu bele fasilita Ministériu Saúde hodi foti desizaun ruma, No hare ita bo’ot sira nia actividade loron-loron, Ita prepara hamutuk relatóriu semanal husi Assessor hotu-hotu ba iha Ministru nia meza.
Tempu ida ohin SE Ministru Saúde fo tomak ba assessores atu fo komentáriu kona ba sira nia servisu liga ho assuntus ne’ebé mensiona iha leten.
Husi aprejentasaun Dr. Avelino no remata ho assessora Iris H. introdus no update sira ida-idak nia actividade loron-loron no problemas ne’ebé sira infrenta.

Ate agora Dr. Avelino nia serviço dedika liu ba Health statistic, Haforsa diak liu tan Registo Saúde Familia, no kria Website Ministériu Saúde nian. Serviço hirak ne’e hala’o dadaun no hetan mos suporta teknika husi  aorganizasaun  TAIS.
Dona Norberta relata actividades Think Tank semanal, Ne’ebé focus ba regresso estudantes Medicina sira nian, Preparasaun atu rekruta parteiras husi Indonesia, No mos projecto MCC ne’ebé atu suporta tan parteiras.

Dr. Cabral koalia barak liu kona ba Lei Ministériu Saúde nian.

Assessores sira husi Fundu Global hatoo sira nia actividades kona ba program malaria, TB, no mos HIV-SIDA inclui Promosaun Saúde (BCC). Oin sa atu tranfere sira nia knowledge ba komunidade. Program Manager Advisor Divizaun Global Fund hatoo kona ba Round 10 proposal ba programa tolu, Fase 2 malaria no mos TB ne’ebé sei mai iha tempo hanesan. Sira mos apresenta TA foun  ida, Nudar Finance Management Advisor iha Divizaun GF

Iha sorin seluk Advisor husi SAMES hatoo mos sira nia serviço durante ne’e, Maibe iha tempo hanesan SE  Ministru Saúde kestiona, Oinsa preparasaun SAMES ba Kapitalizasaun.
Sr. Stanley husi Quality control Adv. SAMES, Informa katak sira iha hela preparasaun ba laboratorio atu test aimoruk.

Nune’e Dr. Zoe hanesan TA ba Saude Mental no mos Gab Piskiza, haktuir katak importante mos atu hatama sira nia resultado peskiza ne’ebé iha, ka actividades iha escritu piskiza iha Ministériu Saúde nia website (hatoo ba Dr. Avelino)

Aleinde ne’e Sr. Delfin Navalta husi infrastrutura apresenta sira nia serviço kona ba infrastrutura Ministériu Saúde nian.
Sr. Carlos Soares prepara nafatin manutensaun ba infrastrutura no mos ekipamentus sira. Iha mos problema gerador ne’ebé preciza tau trafo (Hospital Suai). Durante apresentasaun husi konsultantes infrastrutura, SE  Ministru Saúde hussu kona ba Postu Baguia nia kondisaun no mos HNGV nia obras ruma ne’ebé preciza tau matan (HNGV udan turu).
 Preciza buka tempo ba SE  Ministru Saude atu inagura postu foun hanesan Baguia, Saniahu no mos Oesilo.

Konsultantes ne’ebé mak importante mos iha Ministériu Saúde maka, Finanças. Irma Domingas, Sr. Horacio, no mos Sr. Eduardo  hatoo sira nia serviço ne’ebé makas liu tan, Tamba to’o agora ita seidauk iha Finance Advisor.

Husi unidade Bilateral Affair DPM nian, Hato’o katak serviço ne’ebé hala’o dadaun la’os Kaman, Tamba presiza liga ho Ministériu sira seluk no mos liga ho embaxadas hotu iha rai laran. Sira mos buka nafatin atu update informasaoens kona actividade Ministériu nian ho rai seluk. Follow up MoU ne’ebé halo ho Agencias, Ministériu,  NGO sira. No mos agora dadaun seidauk iha staf local hanesan counterpart ba unidade ida ne’e.

Husi IT, Sr. Iraj hatoo katak ita iha informasaun diak, Tamba ikus mai ita hetan duni NOL husi Banku Mundial atu executa orsamento ne’ebé aloka ba ICT. Maibe durante ne’e mos, sira hala’o dadaun treinamento computer ba staf Saude sira iha Distritu.
SE.  Ministru Saúde fo hanoin nafatin katak, Presiza liga nafatin ho ICS tamba, fatin ida ne’e maka nudar centro treinamento ba Ministériu Saúde.
Sira mos infrenta problemas transporte, Uanhira iha planu atu hakat ba Distritos ka Sub Distritos sira.

TA ba Ekipamentus medicos mos, Hatoo sira nia serviço ne’ebé hala’o dadaun iha Distrito, iha tempo hanesan prepara hela revizaun ba NOL ekipamentus medicos  ne’ebé propoem husi Banku Mundial.

Dra. Lidia Gomes ne’ebé hanesan Assessora especial ba Vice Ministra Saúde no hare ba assuntos teknikos ba programa oin-oin hanesan SMI, Saude Ambiente, Saúde Oral no seluk tan hatoo katak eventu importante ne’ebé mai dadaun maka expozisaun planu Strategiku ba Saúde Ambiente.

Sr. Nazzareno apresenta barak liu kona ba planu orsamento no mos sistema expenditure report.
Assessora especial   Ministru Saúde, Dra. Iris H. hatoo katak serviço tuir tools ne’ebé iha. Iha biban ida ne’e hatoo rekomendasaun ruma kona ba assuntus haat ne’ebé SE. hatoo iha introdusaun.

Ami ne’ebé prepara relatoriu ida ne’e, Hein nafatin katak update ne’ebé advisor sira hato’o, liga nafatin ho assuntos hat (4) ne’ebé SE. hatoo iha nia introdusaun no mos kaer nafatin konseitu ida katak durante TA sira hala’o sira nia serviço koko nafatin atu kapasita sira nia counterpart sira.

Encontru tuir mai sei hala’o fila fali iha fulan janeiro 2011. Ita sei konfirma hamutuk data ba enkontru ida ne’e. MS01

No comments: